verdiep je in verf

Acrylverf is waarschijnlijk de meest gebruikte verf voor hobbydoeleinden en dat is niet voor niets. Het is makkelijk om mee te werken, droogt relatief snel en waterafstotend op, dekt goed, is onderling te mengen én je kunt je gebruikte hulpmiddelen gewoon reinigen met water. Bovendien zitten er geen oplosmiddelen in en er zit vrijwel geen geur aan, dus dat werkt wel zo prettig.

waar moet je op letten bij acrylverf?

Voor simpele projecten, zoals het beschilderen van een surprise, komt het allemaal niet zo nauw. Haal gewoon de kleurtjes die je wilt gebruiken + een paar fijne penselen en ga aan de slag. Als je een schilderij wilt maken waar je wat meer technieken wilt toepassen, let dan goed op de lichtechtheid en transparantie. Zo zijn sommige kleuren verf transparanter dan andere (dit komt o.a. door het gebruikte pigment) en zal verf van hogere kwaliteit over het algemeen langer zijn kleur vasthouden als er (zon)licht op komt (de lichtechtheid). 

Daarnaast is het belangrijk dat je gebruikte hulpmiddelen zoals penselen, mengpaletten en paletmessen schoonmaakt vóór de verf opdroogt, want daarna lost het niet meer op in water. Als de verf op gladde ondergronden toch te ver is ingedroogd, dan kun je deze het beste helemaal laten drogen en daarna een tijdje in warm water laten weken. Vaak kun je de verf er dan als een soort folie vanaf trekken of schrapen. Dit werkt niet op oppervlakken die poreus zijn, zoals hout of met veel structuur, zoals tussen de haren van penselen. In het laatste geval kan het voorkomen dat de penseel helaas weggegooid moet worden. Een wijze les voor de toekomst!

Hobbylak is praktisch hetzelfde als acrylverf die je in tubes kunt kopen, maar is vloeibaarder. De pigmenten zijn sterk geconcentreerd, zodat je ook bij een dun laagje een goede dekking hebt. Door het formaat van de potjes is deze verf niet zo handig voor hele grote oppervlaktes en wordt dus vooral gebruikt voor kleine details. De consistentie zorgt ervoor dat je minder strepen trekt dan bij dikkere acrylverf, waardoor je laag over laag kunt werken met minimale hoogteverschillen. De verf vloeit prachtig uit en is daarmee ook goed geschikt voor brushlettering en ander gedetailleerd schilderwerk.

waar moet je op letten bij hobbylak?

Volg dezelfde aanwijzingen als bij acrylverf, maar let op dat je het mengen van kleurtjes het beste in bijvoorbeeld een mengpalet doet. Dikke acrylverf kan gemengd worden op een schilderspalet of bord, maar je hebt de diepere vakjes van een mengpalet nodig om te voorkomen dat de vloeibare hobbylak alle kanten op vloeit. Als je kleurtjes niet mengt, maar puur wilt gebruiken, kun je direct uit het potje werken. Door de relatief grote opening kun je met penselen van verschillende formaten werken en hoef je na het schilderen geen palet of bordje schoon te maken. Penselen nog altijd wel reinigen met water vóór de verf opdroogt, want ook hobbylak lost niet meer op in water als het eenmaal droog is.

Aquarelverf (ook bekend als waterverf of water colour in het Engels) is een verf op waterbasis, die altijd blijft oplossen in water. Daarin verschilt het dus van acrylverf en olieverf, wat ook betekent dat je er anders mee om gaat en het voor andere doeleinden gebruikt. 

waar moet je op letten bij aquarelverf?

Afgezien van de metallic- en plakkaatvariant, gebruik je aquarelverf altijd op een lichte (meestal witte) ondergrond. Deze ondergrond is bijna altijd speciaal aquarelpapier, omdat dat goed tegen grote hoeveelheden water kan, maar aqaurelverf wordt ook veel gebruikt in bijvoorbeeld bullet journals en op mixed mediapapier. 

Je kunt allerlei keuzes maken wat betreft de verdunning, volgorde van werken en hoeveel tijd je tussen de lagen laat zitten. Hoe meer je verdund, hoe lichter en transparanter de kleur. Je kunt op een palet verdunnen en slechts een beetje verf oppakken. Dan kun je een relatief egale, lichte laag schilderen. Maar je kunt ook donkere verf aanbrengen op papier en direct daarna water op het papier toevoegen om de kleur te verdunnen. Door de grotere hoeveelheid water zal de kleur rond gaan vloeien en krijg je een dynamische, gevarieerde kleur binnen het vlak. Laat je een kleur eerst intrekken en (deels of volledig) opdrogen, dan dringt deze door tot de diepere lagen en droogt daar op. Als je er nu met (een andere/dezelfde) kleur overheen gaat, mengen de kleuren nog deels, maar niet meer volledig. Zo kun je mooie lagen en diepte creëren! Zo heb je ook in het begin van je werk de keuze of je het papier eerst natmaakt en in het nat gaat werken, of op droog (of weer opgedroogd) papier gaat werken. Eerst water gebruiken en laten opdrogen zorgt dat de vezels van het papier wat open gaan staan en kleuren makkelijker over het papier vloeien.

Welke techniek je ook toepast, zorg dat je altijd mét het water werkt en niet ertegen. Accepteer dat het water doet wat het wil en dat je het alleen maar wat kunt sturen, zo bespaar je jezelf frustratie en laat je de stijl echt spreken. Gelukkig leer je gauw genoeg werken met de verf en zijn er veel technieken en instructievideo's beschikbaar op internet. En ook een perfectionist kan leren houden van en werken met deze karaktervolle verf!

Klaar met je werk? Let op dat je het niet in de volle zon hangt, niet alle kleuren zijn even lichtecht. Sommige vervagen door invloed van UV-licht, je kunt op de tube/napje zien welke er goed bestand tegen zijn en welke niet.

Plakkaatverf, ook bekend as poster paint en gouache, is een dekkende aquarelverf. Het is gemaakt van pigmenten vermengd met water en een verdikkingsmiddel. Plakkaatverf droogt heel mat op, wat een bijzondere en opvallende afwerking geeft aan je kunstwerk. Ruwweg kun je zeggen dat "plakkaatverf"/"poster paint" verf voor kinderen is en "gouache" verf voor volwassenen en kunstenaars. Het onderscheid zit hem o.a. in de gebruikte pigmenten. Plakkaatverf komt meestal in grote bussen en bevat in verhouding meer opvulling dan pigment. Gouache komt juist meestal in kleine tubes of napjes, is duurder en heeft in verhouding veel meer en hoogwaardigere pigmenten. Daardoor geeft het een verzadigde kleur en mooie dekking. Plakkaat wordt dan ook vaak gebruikt op scholen, voor heel diverse doeleinden, van schilderijen tot surprises. Gouache gebruik je, net als aquarelverf, meestal op aquarelpapier (of mixed mediapapier/bullet journals), hoewel het dik genoeg is om ook op veel ander papier gebruikt te worden. 

Kun je er dan altijd vanuit gaan dat gouache hoge kwaliteit is en plakkaat simpele verf is? Helaas niet, de termen worden vaak genoeg door elkaar gebruikt. Het beste kun je daarom voor aanschaf even onderzoek doen naar het merk en ervaringen van anderen. Wel kun je meestal comcluderen dat als het in een grote fles of pot zit en gemaakt is voor kinderen, dat je dan een simpele versie te pakken hebt!

waar moet je op letten bij gouache?

Net als bij aquarelverf kun je gouache (en plakkaatverf) weer opnieuw laten oplossen. Dat betekent dus ook dat als een napje of tube is uitgedroogd, dat je alleen water toe hoeft te voegen om er weer mee te kunnen schilderen! Bij gouache is het alleen over het algemeen de bedoeling dat je de verf weer helemaal vloeibaar maakt, niet alleen het bovenste laagje. Een tube zul je dan open moten knippen en de inhoud ineen container doen. Bij een napje kun je direct water in het bakje doen en deze enkele uren laten intrekken met gesloten deksel. Roer het vervolgens door en je hebt weer een mooie, gekleurde pasta!

Bij het verven met gouache kun je het beste een beetje verf op een mengpaletje scheppen en daarna een heel klein beetje water toevoegen (één druppel is vaak al genoeg). De truc is om die perfecte middenweg tussen te droog en te vloeibaar te krijgen. Een kwestie van oefenen!

Omdat gouache een dekkende verf is, kun je hem ook (of juist) op een dondere ondergrond gebruiken. Je moet de verf dan zeker niet te ver verdunnen, want dan wordt hij transparanter. Welke ondergrond je ook gebruikt, probeer niet te vaak op één plek op en neer te gaan op een al geschilderde plek, want dan lost de onderlaag weer op en wordt de nieuwe kleur vuil. 

In de Gouden Eeuw kon je als kunstschilder zowat niet om olieverf heen, toen bestond acrylverf nog niet en aquarel is wat te kwetsbaar voor grote, dure portretten. Maar ook als je alle keuze van de wereld hebt, is olieverf een bijzondere optie, waarmee je een heel mooi levendig schilderij kunt maken. De glanzende afwerking zorgt voor een luxieus effect en door de dikte van de verf kun je spelen met reliëf. Bovendien komen pigmenten goed tot hun recht in de dikke olie waar ze in opgelost zijn. Wie ooit Bob Ross in actie heeft gezien, weet dat je met olieverf treffende penseelstreken soepeltjes kunt afwisselen met vloeiende kleurovergangen en dat ook bij een ogenschijnlijk "moeilijke" verfsoort als olieverf foutjes soms juist voor wat extra magie kunnen zorgen. Probeer ook eens, net als Bob, met paletmessen te werken. Het vergt even wat oefening, maar met deze dikke verf kun je zo mooie strakke lijnen neerzetten.

waar moet je op letten bij olieverf?

Allereerst is het belangrijk om de droogtijd van olieverf in acht te nemen. Als je graag snel werkt, zul je deze niet als een voordeel ervaren, maar mensen die graag met olieverf werken vinden het juist fijn: olieverf droogt ontzettend langzaam. Het kan wel een paar weken tot zelfs maanden duren voor een dikke klodder olieverf helemaal droog is. Deze droogtijd is onder andere afhankelijk van de dikte van de verf, de gebruikte mediums, of de verf verdund is en zélfs van het pigment. Zo zitten er in aardtinten als oker en omber in verhouding meer droge deeltjes (pigment) dan in een transparantere kleur en dus in verhouding minder olie. En het is nou juist die olie die de droogtijd zo lang maakt. Deze verdampt namelijk niet, net zoals water uit acrylverf of oplosmiddelen uit een verfspray, maar oxideert onder invloed van zuurstof uit de lucht. Dat proces duurt wel even, dus geduld is een schone zaak. 

Waarom is dat dan fijn, zo'n lange droogtijd? Het geeft je de mogelijkheid om dagen nadat je een kleur hebt neergezet nog een nieuwe kleur met deze laag te vermengen en overgangen te creëren, iets wat bij de andere verfsoorten niet kan. Zelfs aquarelverf, die je nog wel opnieuw kan activeren, is tegen die tijd al zo ver in het papier getrokken en opgedroogd, dat het nooit meer helemaal opnieuw oplost en mengt. Zo biedt olieverf je alle tijd om aan je schilderij te werken! 

Verder is het belangrijk om te weten dat er een verschil is tussen (geurloze) terpentine en terpentijn. Die eerste gebruik je over het algemeen om je penselen en palet te reinigen, de tweede om je verf te verdunnen. Verdunnen kan overigens ook met olie, maar geeft een ander effect. Meestal is olieverf op basis van lijnolie en gebruik je dus ook deze zelfde olie om de verf aan te lengen, maar kijk altijd of het merk zelf andere instructies geeft! Giet voor het reinigen van je penselen een schoon conservenpotje halfvol met terpentine en spoel hier je penselen in uit. Gebruik eventueel een tweede potje om ook de laatste resten verf nog uit je penselen te halen. Laat het potje/de potjes vervolgens met deksel erop op een veilige plek staan (bijvoorbeeld op zolder of in de schuur), buiten bereik van kinderen en uit de zon/vorst. De verf bezinkt tot een laagje onderin het potje. Giet de bovenste laag terpentine voorzichtig over in een ander potje, deze kun je weer opnieuw gebruiken. Het bezinksel kan bij het klein chemisch afval worden ingeleverd.

Tot slot is de volgorde van werken belangrijk, tenzij je niet van plan bent om je schilderij in meerdere lagen op te bouwen. Doe je dit wel, zorg dan dat elke volgende laag "vetter" is dan de vorige. Voor de eerste laag verdun je de verf met wat terpentijn. Voor de volgende lagen verdun je de verf met een iets meer oliehoudend middel, bijvoorbeeld met wat lijnolie of standolie. Als je het andersom doet, door magere verf over vette verf te schilderen, gaat de magere laag op den duur barsten vertonen.

Textielverf is een leuke variatie op acrylverf en eentje die wat ons betreft een eigen tabje verdient! Je kunt hiermee allerlei stoffen (bij voorkeur natuurlijke stoffen zoals katoen) versieren met je eigen ontwerpen. Aan de verf is een medium toegevoegd die ervoor zorgt dat hij goed hecht aan de vezels van stoffen en onder invloed van warmte (in dit geval een strijkijzer, föhn of oven) gefixeerd kan worden. Het is vrijwel altijd op waterbasis, dus penselen kun je gewoon uitspoelen met water zolang de verf nog nat is. 

Vergeet trouwens leerverf en tie-dye verf niet! Leerverf lijkt op gewone textielverf, maar is wat elastischer, zodat het goed met leer mee kan bewegen. Deze hoef je niet te fixeren met warmte, maar moet wel 24 uur goed drogen voor je de geschilderde stof verder verwerkt. 

Tie-dye verf lijkt niet op acrylverf en breng je dan ook niet aan met een kwast, spons of roller. Deze verf bestaat uit poeder die je oplost in (een bak) water, waar je kleding in onderdompelt of die je op kleding spuit. Het tie-dye effect komt van het opbinden van de stof, met touwtjes of elastieken, zodat de verf daar niet in kant trekken omdat de stof zo strak op elkaar gedrukt zit. Laat je de touwtjes weg, dan krijg je een egale kleur. Hiervoor wordt vaak Dylon textielverf gebruikt, die overigens ook beschikbaar is in een variant voor de wasmachine. Zo kun je bijvoorbeeld van een vaal geworden zwart shirt een diepzwart shirt maken, of een saaie witte blouse rood maken.

waar moet je op letten bij textielverf?

Zorg dat de stof op de juist manier is voorbehandeld: gewassen en gedroogd (of in het geval van leer, ontvet en droog). Als een kledingstuk nieuw is zitten er nog stijfsels of wasmiddelen in de stof, die voorkomen dat de verf goed hecht. Overigens is het om deze reden altijd een goed idee om nieuwe kleding eerst te wassen voor je het draagt, want dit zijn chemische middelen die niet altijd gezond zijn voor de huid. Oude kleding, die al een tijdje in de kast ligt, kan stoffig geworden zijn en ook dat helpt niet bij de hechting van de verf. Als je textielverf met een kwast/spons/roller aan gaat brengen, leg dan altijd een stukje karton of plastic tussen de stof die je gaat schilderen en de andere kant van het kledingstuk, om doordrukken te voorkomen. Bescherm tot slot ook de omgeving en werk bij tie-dye verven het liefste buiten.

Leerverf is dekkend en kan op echt leer, PU-leer en synthetisch leer gebruikt worden. Tie-die verf is transparant en daarom alleen geschikt voor lichtgekleurde (natuurlijke) stoffen (zoals katoen en linnen), hij hecht niet of minder op synthetische stoffen. Gewone textielverf bestaat in een variant voor lichte ondergronden en eentje voor donkere ondergronden, dus kijk eerst even welke kleur je ondergrond wordt. Bij patronen of felgekleurde ondergronden (zoals felgeel) raden we verf voor donkere ondergronden aan. Ook bij deze verf geldt dat hij minder tot niet hecht op synthetische ondergronden (hoewel dit tegenwoodig wel beter pakt dan vroeger) en elastische materialen worden zeer afgeraden.

Het fixeren van de verf gebeurt op verschillende manieren. Leerverf moet een dag drogen, maar fixeert zichzelf. Tie-dye moet soms nog verwarmd worden of een tijdje rusten voor je het wast/draagt, maar kan soms al direct gebruikt worden zodra het water verdampt is. De aanverwante Dylonverf fixeer je door zout in het water te doen en te spoelen met koud water, deze moet je vaak nog een keer of wat met gelijkgekleurde stoffen wassen, omdat er nog wat kleurstof af kan komen. Gewone textielverf fixeer je met een strijkijzer of in een oven. Het kan soms ook aan de lucht, maar dan duurt het tot wel twee weken voor het gedragen en gewassen kan worden! Lees altijd de gebruiksaanwijzing goed door en kijk op onze website bij het product voor meer informatie.

Wat onderscheidt de kunsten van een kind (meestal) van een volwassene? Motoriek! Een kind heeft meestal nog niet de motoriek en het inzicht om met kleine napjes of dotjes verf overweg te kunnen, dus zie je over het algemeen dat voor kinderen een groot palet of grote bus verf uit de kast wordt getrokken. Gecombineerd met grote vellen papier of afwasbare stukken plastic zorg je er zo voor dat een kind lekker kan kliederen en die motoriek kan gaan oefenen. Voor de kleinste bestaat natuurlijk vingerverf en verfsticks, waar al helemaal geen finesse meer voor nodig is. Zo heb allerlei slimme trucjes en aanpassingen om kinderen op een laagdrempelige manier kennis te laten maken met kunst en ouders te helpen de boel betaalbaar én opruimbaar te houden.

Overigens onderscheid kinderverf zich ook nog op een andere manier, namelijk dat het vaak allerlei grappige toepassingen heeft. Zo heb je bijvoorbeeld raamverf, dat je eerst op een plastic verf schildert en als het droog is als een sticker af kunt pellen en op het raam kunt plakken. Of denk eens aan kleurboeken waar aquarelverf in geprint is, dan heb je alleen maar een penseel met water nodig om op de juiste plek de juiste kleur tevoorschijn te toveren. Of je dat nog "schilderen" kunt noemen mag je zelf invullen, maar al die goed geplaatste kleurtjes zijn voor menig ouder een verademing na die bruine smurrie die steeds maar weer verschijnt als kinderen verf mengen!

waar moet je op letten bij kinderverf?

Afhankelijk van de leeftijd van het kind en de soort verf, raden we aan om kleding en ondergronden te beschermen. Vrijwel alle kinderverf is op waterbasis, maar dat wil niet zeggen dat de pigmenten geen vlekken kunnen veroorzaken. Let ook altijd op de aanbevolen minimumleeftijd. Kinderverf bevat over het algemeen standaard minder chemische goedjes dan hun volwassen variant, maar is nog altijd niet bedoeld om op te eten of langdurig contact te maken met de huid. Is een kind nog niet oud genoeg om te snappen dat ze de verf niet (steeds maar weer) in hun mond moeten steken, geef ze dan geen verf voor oudere kinderen. Een ruwe volgorde is vingerverf/verfsticks > plakkaatverf > acrylverf en andere speciale verf (zoals raamverf en porseleinverf). 

heel veel soorten verf

Er bestaan ontzettend veel soorten verf, ieder met hun eigen toepassingen.

maak kennis met de volgende verfsoorten

Eetbare verf (waterbasis of alcoholbasis, uiteraard bedoeld voor creaties die gegeten gaan worden. Denk hierbij ook aan kleurstoffen, waarbij bijvoorbeeld de gel-variant ook als verf gebruikt kan worden, al dan niet geholpen door een druppeltje water of alcohol om ze vloeibaarder te maken. Ze bestaan ook op oliebasis, voor chocolade. Meng het door pure cacaoboter om er verf voor chocolade van te maken!)*

Meubelverf (tegenwoordig meestal op waterbasis, droogt hard en krasvast op en lijkt verder veel op acrylverf/muurverf)

Outdoor paint (meestal op alkydbasis of terpentinebasis, omdat een buitenomgeving voor extra sterke verf vraagt. Een goed en handig voorbeeld is spuitverf)

Modelbouwverf (meestal waterbasis, maar soms ook op basis van oplosmiddelen. Deze verf is hoog gemigmenteerd en zeer vloeibaar, goed geschikt voor minuscule details op plastic of metalen miniatuurtjes)

Glas- en porseleinverf (bij ons op waterbasis, maar soms ook op basis van oplosmiddelen. Om deze verf uit te laten harden en bestand te maken tegen bijvoorbeeld wassen in een vaatwasser, moet je het geschilderde object afbakken in een huishoudoven. Meestal op ongeveer 160 graden Celcius, dus je hebt er zeker gen bijzondere oven voor nodig)

Schoolbordverf (waterbasis, een soort extra matte acrylverf die goed krasbestendig is. De matte afwerking zorgt ervoor dat de krijtjes lekker veel structuur hebben om op te pakken en de verf zelf is (na drogen) goed bestand tegen vocht. Schoonmaken met een natte doek is dus geen probleem! Zorg dat je de ondergrond goed schuurt voor je gaat verven voor een extra duurzame laag)

Tot slot heb je ook primers, zoals gesso, die helpen andere verf goed te laten hechten of de ondergrond te beschermen. En natuurlijk verf met allerlei soorten effecten, zoals metallic pigmenten, glitters, glow-in-the-dark, neonkleuren die oplichten onder een blacklight, marmerspray, sneeuwverf en nog veel meer. 

*Eetbare verf/kleurstof zul je niet terugvinden via bovenstaande link, klik hier voor eetbare kleurstoffen.

Papier is een heel veelzijdig materiaal en zeker geschikt om op te schilderen! Het handige van papier is dat je het makkelijk overal mee naar toe neemt, zodat je op locatie kunt schilderen, en dat je het na het drogen plat op kunt slaan. Fijn voor (snelle) studies en oefeningen of als je je werk in een fotolijst wilt hangen. Eigenlijk kun je met alle soorten verf wel op papier schilderen, maar het soort papier moet je (voor het beste resultaat) wel aanpassen aan de verf waar je mee gaat werken.

Over canvasdoek kunnen we wat korter zijn! De meeste doeken, zeker als ze behandeld zijn met gesso, zijn zowel voor acrylverf als voor olieverf geschikt (tenzij anders aangegeven natuurlijk). Aquarelleren wordt dan juist weer vrijwel nooit op doek gedaan. Standaard doeken zijn daar namelijk niet voor geschikt en ook gesso is niet poreus genoeg om met aquarelverf op te werken. Er bestaan wel speciale preparaten om canvasdoek geschikt te maken voor aquarelverf (meestal kun je kant-en-klaar behandelde doeken kopen), welke zorgen voor een poreus oppervlak. Maar reken er wel op dat het alsnog anders werkt dan op papier en een langere droogtijd heeft. Bovendien kun je minder in lagen werken, maar daar staat wel tegenover dat je niet vast zit aan het (meestal beperkte) formaat van papier.

Voor acrylverf en olieverf geldt dus dat je juist meestal op canvas werkt. Goed opgespannen canvas (met een stevig frame) is heel strak en daarom een solide basis om op te werken. Met als bijkomend voordeel natuurlijk dat je het schilderij daarna gelijk op kunt hangen! Als je met veel druk werkt, kan je canvasdoek tussendoor wat slapper wordt. Met behulp van spieën, die je aan de achterkant in de hoeken slaat, kun je het doek weer strakker opspannen. 

Katoen of linnen? De meeste doeken zijn gemaakt van katoen, omdat dit een butgetvriendelijk materiaal is, dat toch erg stevig is en een fijne afwerking heeft. Linnen is duurder, maar wel steviger en heeft meestal een grovere structuur. Perfect voor grote schilderijen (waar in het midden automatisch minder ondersteuning is omdat het frame zo ver weg is), omdat je het strakker op kunt spannen en het minder uitrekt. Voor kleinere schilderijen of meer details is katoen juist fijn, omdat het fijner van structuur is.

Een alternatief voor gespannen canvas is canvasboard. Dit is canvas, al dan niet behandeld met gesso, dat op een kartonnen plaat is geplakt. Zo kun je kleine paneeltjes maken, die je eventueel laten nog in kunt lijsten. Ook deze zijn geschikt voor zowel acryl- als olieverf.  

Je kunt ook op panelen werken, zoals platen hout of zelfs steen of metaal. Omdat deze ondergronden poreus of juist glad zijn, zijn ze meestal niet geschikt om direct op te werken. Zo loop je het risico dat vocht of olie uit de verf wordt getrokken, waardoor deze brokkelig of dof wordt. Of de verf hecht niet goed of smeert te ver uit, omdat de ondergrond geen goede structuur biedt om aan te hechten. Je kunt poreuze ondergronden behandelen met een aantal lagen standaard gesso, maar grote kans dat je het juist mooi vindt als de natuurlijke kleur van het materiaal nog zichbaar is, daar waar de verf ophoudt. Gelukkig bestaat er ook transparante gesso, zodat je het beste van beide werelden hebt! Voor metaal en andere zeer gladde ondergronden heb je speciale primers nodig (vaak een spuitbus) en helaas niet altijd beschikbaar is in een transparante variant. In plaats van primen de plek waar je gaat schilderen opschuren met een schuurpapiertje kan dan de uitkomst bieden, maar houd er rekening mee dat het geheel door verminderde hechting wel kwetsbaar is en blijft.

Een bijzondere variant van schilderen is "achter glas". Dit kan met zowel acrylverf als olieverf, maar omdat glas zo glad is, zal het altijd een kwetsbaar eindresultaat zijn. Laat dat je echter niet tegenhouden, want het is een bijzondere (en uitdagende techniek)! Je schildert hier eigenlijk in omgekeerde volgorde, want je kijkt door het glas heen naar de eerste laag van de verf. Dus je begint met de details en vult daarna aan met de grotere vlakken. Als je ooit zo'n leuk filmpje hebt gezien van "pancake art" waarbij de pannenkoek op het einde wordt omgedraaid en je de lijntjes ziet die ze in het begin hebben getrokken, zul je helemaal begrijpen hoe deze techniek werkt. Knap lastig dus, want je kunt je veel minder foutjes permitteren, maar het zorgt wel voor een bijzonder resultaat. 

In veel gevallen spreken de specifieke ondergronden voor zich. Kleding en andere stof voor textielverf, serviesgoed voor porselein- en glasverf, en glas en ramen voor raamverf. Maar soms is het juist leuk om creatief om te gaan met de materialen in en om het huis. Acrylverf kan bijvoorbeeld op van alles en nog wat en hoeft niet altijd jaren goed te blijven zitten. Zo kun je heel leuk oude mandjes een nieuw kleurtje geven, surprises maken en je bullet journal van binnen en buiten versieren met acrylverf. 

Met acrylverf kun je ook op stenen schilderen en zo happy stones maken, op schelpen (happy shells?), dennenappels, herfstbladeren en nog veel meer moois wat zo in de natuur te vinden is. Je kunt ook mooie sieraden maken met stukjes glas of porselein, door de randjes glad te schuren en vervolgens de stukjes te beschilderen met glas- en porseleinverf. Zo hoeft een gesneuveld bordje geen afval te worden! Verder kan een oud (vintage) kastje een bijzonder canvas bieden voor acrylverf (of zelfs olie- of aquarelverf, afhankelijk van het materiaal). Een paar laagjes vernis en het kan zo weer voor nieuw door.